Een glimlach vol zelfverzekerde kwetsbaarheid en trots
Blog
Esmaralda de Haan is Julia-begeleider bij Qpido. In deze blog vertelt zij hoe verhalen van cliënten haar kunnen raken. De gebruikte namen zijn om privacyredenen gefingeerd.
“Ik ben zo ontzettend trots op jou!” Met kippenvel op mijn armen en een kraakje in mijn stem meen ik elk woord van deze zin. “Je bent in het afgelopen jaar zo hard gegroeid, had je dat zelf verwacht?” Steffie kijkt me aan, ik zie hoe ze vecht om haar emoties onder controle te houden. “Nee, dat had ik niet verwacht,” zegt ze zodra ze haar emoties weer iets meer de baas kan. Tranen glanzen in haar ogen en de glimlach om haar mond is er een vol zelfverzekerde kwetsbaarheid en trots.
Het is bijna een jaar geleden dat ik voor het eerst Steffie’s hand schudde. Een dame van de straat, getekend door het verleden. Pas 16 jaar oud, maar haar ogen hebben al teveel gezien en van haar een waakse pitbull gemaakt, maar wel een pitbull met een heel klein hartje.
ln haar vroege jeugd was ze er getuige van hoe haar moeder door haar vader mishandeld werd. Moeder verbrak de relatie, maar bleef neigen naar mannen die niet goed voor haar en voor haar dochter waren. Moeder vocht voor wat ze waard was, maar al op jonge leeftijd kwam Steffie erachter dat zij door vervelend te doen, haar moeder kon beschermen. Moeders partners reageerden hun boosheid op haar af. Ze kleineerden haar, mishandelden haar.
Steffie’s moeder is een schat van een vrouw die tijdens het startgesprek lachend vraagt of zij niet ook een Qpido-begeleider kan krijgen. Ze wil het beste voor haar dochter en is zich ervan bewust dat zij niet altijd het goede voorbeeld geweest is. Tegelijk met mijn hulp aan Steffie start moeder met therapie voor zichzelf. Niet bij Qpido, maar moeder en Steffie werken wel aan dezelfde thema’s.
Steffie vertelt tijdens het startgesprek dat ze de hulp niet nodig heeft. Ja, die naaktfoto gaat rond, maar ze heeft er geen last van, het is nou eenmaal zo. Als mensen haar “hoer” noemen op school, slaat ze die mensen. Dat zorgt er wel voor dat ze haar niet lastig vallen. Ze heeft een grote mond, wordt vaak de lessen uitgestuurd en haar cijfers zijn matig. Steffie vindt het fijn en belangrijk dat mensen voor haar bang zijn. Als je laat zien dat je boos reageert, kom je sterk over.
Ik zie een meisje die schreeuwt om aandacht, maar zeker niet als slachtoffer gezien wil worden. In mijn aanpak naar haar toe, besluit ik afwachtend te zijn. Met de aanmelder heb ik afgesproken dat zij de “boeman” is die Steffie verplicht tot de hulp. Dat maakt dat ik naast Steffie kan staan en met haar kan zoeken naar hoe zij zo snel mogelijk de aanmelder tevreden kan stellen. Als de aanmelder geen reden tot zorgen meer heeft, kunnen we stoppen, spreken we af.
Steffie houdt me op afstand. Een hele tijd. Ik zie haar wel elke week, maar ze deelt weinig met me. Vaak ben ik meer aan het praten dan zij. We lopen rondjes in het gebied rondom haar huis, we praten over koetjes en kalfjes. Ik vertel haar over andere meisjes met wie ik gesprekken voer, zonder informatie over ze te geven. Ik zie dat dat haar aandacht trekt. Ze merkt dat ik expert ben en veel weet, van niet veel op kijk. Ze begint anders naar me te kijken. Na een maand of vijf krijg ik een appje van Steffie. Voor het eerst. “Esmaralda, mag ik u iets vragen?” Ik antwoord dat zij me altijd alles mag vragen. “Als je een jongen leuk vindt, hoe weet je dan of hij jou ook leuk vindt?” Goeie vraag, maar niet een die makkelijk te beantwoorden is. Ik benoem wat jongens en meiden doen als ze iemand leuk vinden, ze vindt het lastig in te schatten en vraagt of we het er maandag over kunnen hebben. Natuurlijk!
Steffie vertelt me over de jongen die zij leuk vindt. Het is een begin. Ze opent steeds meer. Ze durft me te vertellen over hoe het vroeger thuis was, hoe ze over zichzelf denkt, dat ze best vaak onzeker is, maar dat niet wil laten zien. Dat ze regelmatig huilt in haar bed vanwege de naaktfoto’s en zou willen dat het stopt. Ze weet wel dat ze die foto beter niet had kunnen sturen, maar het is toch niet haar schuld dat die jongen het doorgestuurd heeft? Waarom is iedereen zo boos op haar en vinden ze hem stoer? Ze durft toe te geven dat ze verliefd was op die jongen en hoopte dat hij haar leuk zou vinden als zij dit stuurde. Hier had ze geen rekening mee gehouden, ze vertrouwde hem. Ik kan haar uitleggen dat het niet haar schuld is. Een naaktfoto sturen is niet handig, maar dat hij het doorstuurde, is niet haar schuld. Hij heeft misbruik gemaakt van haar vertrouwen en dat is nooit goed te praten. En dat is zeker niet stoer.
Langzaam maar zeker durft Steffie steeds meer met me te delen. Ik kan haar uitleg geven over hoe vertrouwen werkt, over dat het niet gek is dat ze het moeilijk vindt mensen te vertrouwen. Dat het logisch is dat zij als eerste reactie heeft om te slaan als iets haar niet aanstaat, dat heeft ze namelijk al heel jong geleerd. Met het praten komt genezing. Steffie wordt rustiger, haar cijfers gaan vooruit, ze komt bijna niet meer in de problemen op school en het contact tussen moeder en Steffie wordt steeds beter. Steffie durft moeder dingen te vertellen, te vragen. Ook moeders zelfvertrouwen groeit.
Na een paar weken blijkt dat de jongen op wie Steffie verliefd is, dit ook op haar is. De verkering helpt haar vertrouwen in mannen te herstellen. Ze bewaakt haar grenzen en haar vriendje accepteert dit. Hij is voorzichtig met haar, maar niet te voorzichtig. Als de pitbull in haar af en toe weer naar boven komt, jaagt hij die weg. Ze laat haar kwetsbare kant zien, durft voor zichzelf te kiezen, ook als mensen haar keuzes misschien niet verwachten en ze bang is dat het haar impopulair maakt.
Tijdens het eindgesprek geeft Steffie de hulp een 9, want perfectie bestaat niet, zegt ze. Ze is mij dankbaar, maar ik kan alleen maar zeggen dat ze dit zelf gedaan heeft. Doordat zij zichzelf openstelde, kon ze groeien. Ik meen het nog steeds, ik ben zo trots op haar. Steffie komt er wel!